(„Sl. glasnik RS“, br. 24/2007, 31/2007, 41/2007, 3/2008, 61/2008, 120/2008, 38/2010, 92/2011, 62/2013 i 51/2015)

I OPŠTE ODREDBE

1. Ovim uputstvom propisuju se bliži uslovi i način sprovođenja Odluke o uslovima i načinu obavljanja platnog prometa sa inostranstvom (u daljem tekstu: Odluka).

Platni promet sa inostranstvom obuhvata plaćanja, naplaćivanja i prenose po tekućim i kapitalnim poslovima u devizama i dinarima između rezidenata i nerezidenata.

Platni promet sa inostranstvom vrši se instrumentima plaćanja koji se primenjuju u međunarodnom platnom prometu, uz primenu međunarodnih pravila i standarda iz područja bankarstva, kao i uz korišćenje naloga propisanih ovim uputstvom.

2. Platni promet sa inostranstvom obavlja se preko računa propisanih u tački 2. Odluke i usklađenih sa odredbama odluke kojom se uređuje jedinstvena struktura za identifikaciju i klasifikaciju računa i plan računa za primenu međunarodnih pravila i IBAN standarda.

Banka je obavezna da evidentira vreme prijema svih naloga za plaćanje prema inostranstvu, odnosno naplatu iz inostranstva, kao i potvrda primljenih naplata o pokriću – osim ako je za te naloge koristila SWIFT tehnologiju.

3. Banka devizne račune rezidenata i nerezidenata vodi u skladu s propisom kojim se uređuju analitički računi u Kontnom okviru za banke, a Narodna banka Srbije – u skladu s Kontnim okvirom propisanim za Narodnu banku Srbije.

Banka devizne račune vodi u devizama i u dinarskoj protivvrednosti tih deviza preračunatoj po zvaničnom srednjem kursu.

4. Bankom naplate smatra se banka koja prima sredstva na svoj račun u inostranstvu ili prima efektivni strani novac, kao i banka koja vodi račun nerezidenta na čiji se teret vrši plaćanje.

Bankom isplate smatra se banka koja rezidentu, odnosno nerezidentu odobri račun ili isplati sredstva.

5. Banke su obavezne da Narodnoj banci Srbije dostavljaju podatke i izveštaje o obavljenim transakcijama sa inostranstvom – na način i u rokovima propisanim ovim uputstvom, kao i po dinamici izveštavanja utvrđenoj u Prilogu 1 tog uputstva.

Kod obavljanja platnog prometa sa inostranstvom koriste se:

– Šifarnik osnova naplate, plaćanja i prenosa u platnom prometu sa inostranstvom – Prilog 2;

– Šifarnik istrumenata plaćanja – Prilog 3;

– Posebne šifre rezidenata (matični brojevi) – Prilog 4;

– Šifarnik valuta i Šifarnik zemalja – navedenih u nomenklaturama koje prati Institut za standardizaciju Srbije a objavljene su na sajtu Narodne banke Srbije.

Prilozi iz ove tačke odštampani su uz ovo uputstvo i njegov su sastavni deo.

5a Plaćanja, naplaćivanja i prenosi po tekućim i kapitalnim poslovima kliringom u devizama između rezidenata i nerezidenata, banke mogu obavljati preko računa devizne obavezne rezerve kod Narodne banke Srbije.

Kliring iz stava 1. ove tačke obavlja se za banke koje su zaključile ugovor s Narodnom bankom Srbije, kao i za banke čije je sedište na teritoriji države s čijom je centralnom bankom Narodna banka Srbije zaključila sporazum o kliringu.

II PLATNI PROMET U DEVIZAMA

Naplate iz inostranstva

6. Naplatom iz inostranstva smatraju se sredstva ostvarena po osnovu tekućih i kapitalnih poslova s nerezidentima.

Naplata doznakom i inkasom dokumenata

7. Banka je obavezna da račun korisnika naplate naveden u nalogu nerezidenta odobri najkasnije u roku iz tačke 4. stav 3. Odluke ako je primila izveštaj strane banke da su devize odobrene računu banke i ako je od korisnika naplate dobila podatak o osnovu naplate, kao i podatke neophodne za izvršenje isplate po naplati – uz koje je priložen dokument ako je on propisan kao uslov izvršenja isplate.

Nalogom iz stava 1. ove tačke smatra se nalog strane banke koji sadrži sve podatke potrebne za obradu tog naloga u skladu sa ovim uputstvom.

Kad je korisnik naplate fizičko lice, podatak o šifri osnova naplate banka može popuniti na osnovu podataka navedenih u nalogu nerezidenta fizičkog lica, a kad je u pitanju nerezident pravno lice, banka postupa u skladu sa stavom 1. ove tačke.

Kad u nalogu nerezidenta nije naveden račun korisnika naplate, banka postupa u skladu s tačkom 6. Odluke.

8. Ako se naplata vrši po osnovu kreditnog posla sa inostranstvom, banka može odobriti račun korisnika naplate ako je taj korisnik o tom poslu prethodno izvestio Narodnu banku Srbije, a na osnovu sledećih dokumenata stavljenih banci na uvid:

1) KZ obrazaca, koje je Narodna banka Srbije overila, za korišćenje:

– finansijskog i subordiniranog kredita ili zajma u devizama koje rezident uzima od nerezidenta,

– kredita ili zajma u devizama koji od nerezidenata uzimaju rezidenti fizička lica i ogranci stranih pravnih lica,

– kredita ili zajma u dinarima koji međunarodne finansijske organizacije i razvojne banke ili finansijske institucije čiji su osnivači strane države odobre rezidentu;

2) KO obrazaca, koje je Narodna banka Srbije overila, za naplatu glavnice i kamate po:

– finansijskom i subordiniranom kreditu ili zajmu u devizama,

– komercijalnom kreditu ili zajmu u devizama i dinarima za finansiranje odloženog plaćanja i plaćanja unapred robe i usluga u spoljnotrgovinskom prometu, a koji rezident odobrava nerezidentu.

Korisnik naplate je obavezan da dokumente iz stava 1. ove tačke čuva za svoje potrebe i za potrebe nadležnih kontrolnih organa.

Banka može da odobri račun korisnika naplate po osnovu kreditnih poslova sa inostranstvom koji nisu navedeni u stavu 1. ove tačke i ako korisnik o tim poslovima nije prethodno izvestio Narodnu banku Srbije.

9. Ako banci naplate nisu dostavljeni podaci i propisani dokumenti neophodni za izvršenje isplate po naplati u skladu s tač. 7. i 8. ovog uputstva, banka, po osnovu obaveze za neizvršene isplate, opštim deviznim nalogom (slog – 66) odobrava račun obaveza u stranoj valuti iz Kontnog okvira za banke, uz primenu šifre osnova 909.

Banka iz stava 1. ove tačke obavezna je da po nalogu korisnika naplate, odmah posle ispunjenja uslova za izvršenje isplate po naplati, stornira opšti devizni nalog s šifrom osnova 909 i ispostavi nalog za naplatu (slog – 60), sa odgovarajućom šifrom osnova, ili da, ako ti uslovi nisu ispunjeni, ova sredstva u istom iznosu vrati banci od koje ih je primila – opštim deviznim nalogom (slog – 77), šifra osnova 109.

10. Naplatu iz inostranstva banka obrađuje nalogom za naplatu (slog – 60), koji sadrži neophodne elemente propisane ovim uputstvom.
11. Kad je banka naplate istovremeno i banka isplate, knjiženje vrši na teret računa 050, odnosno 051 a u korist računa 5007, odnosno računa iz tačke 3. ovog uputstva. Naplate u devizama banka obrađuje nalogom za naplatu (slog – 60) kad je korisnik naplate rezident, sa odgovarajućom šifrom osnova naplate, ili opštim deviznim nalogom (slog – 66), šifre osnova 501, odnosno 502 kad je korisnik uplate nerezident.
12. Kad banka naplate nije istovremeno i banka isplate, obavezna je da, najkasnije narednog radnog dana od dana prijema pokrića, obavesti banku isplate o primljenoj naplati i sredstva prenese na tu banku.

Banka naplate prima sredstva iz inostranstva na račun 050 opštim deviznim nalogom (slog – 66), šifra osnova 562, navodeći matični broj banke isplate, šalje banci isplate SWIFT poruku 103 (s popunjenim poljima 50 i 52) i sredstva prenosi opštim deviznim nalogom (slog – 77), šifra osnova 162.

Banke koje su međusobno povezane s drugim bankama u Republici Srbiji preko računa 5001 i 050, knjiženje vrše opštim deviznim nalogom (slog – 66), šifra osnova 569.

Kad je banka naplate agent na osnovu ugovora banke sa inostranim penzijskim fondom o distribuciji penzija drugim bankama u Republici Srbiji kod kojih se vode računi klijenata korisnika naplate po osnovu penzije – ta banka prima sredstva iz inostranstva nalogom za naplatu (slog – 60), šifra osnova 800, navodeći svoj matični broj u nalogu kao korisnik naplate. Primljena sredstva ova banka prenosi banci isplate opštim deviznim nalogom (slog – 77), šifra osnova 162. Banka isplate sredstva prima opštim deviznim nalogom (slog – 66), šifra osnova 562, u korist korisnika naplate.

13. Banka isplate prima sredstva na račun 050 nalogom za naplatu (slog – 60), sa odgovarajućom šifrom osnova naplate kad je korisnik naplate rezident, u korist računa iz tačke 3. ovog uputstva, ili opštim deviznim nalogom (slog – 66), šifre osnova 501, odnosno 502 kad je korisnik uplate nerezident, u korist računa 5007.

Banka naplate je obavezna da banci isplate, na zahtev banke isplate, najkasnije u roku od dva radna dana od dana podnetog zahteva, obezbedi pokriće na računima 050 ili 051.

14. Banka je obavezna da korisniku naplate čiji je račun odobrila u skladu sa Odlukom dostavi izvod o stanju i prometu tog računa, a, po potrebi, i druge dokumente (npr. nalog na osnovu kog je primljena naplata).
15. U slučaju da korisnik naplate iz tač. 7. i 8. ovog uputstva istovremeno nije i krajnji korisnik sredstava po izvršenoj naplati iz inostranstva – obavezan je da, istog ili narednog radnog dana od dana prijema obaveštenja o izvršenoj naplati, banci dostavi zahtev za transfer sredstava u korist računa krajnjeg korisnika. Banka taj transfer izvršava opštim deviznim nalogom, u roku iz tačke 5. stav 4. Odluke.

Naplata akreditivom

16. Naplatu iz inostranstva koja je izvršena akreditivom banka obrađuje u skladu s tačkom 7. ovog uputstva. Istovremeno sa akreditivnim dokumentima, korisnik naplate obavezan je da banci dostavi i podatke za statistiku Narodne banke Srbije.

Kad se naplata vrši pokrivenim akreditivom, pre obrade iz stava 1. ove tačke, primljeno pokriće za otvoreni akreditiv banka knjiži na teret računa 050 a u korist odgovarajućeg depozitnog računa strane banke – i to nalogom za naplatu (instrument plaćanja 3, šifra osnova 514), a naplata po akreditivu knjiži se na teret depozitnog računa strane banke a u korist računa iz tačke 3. ovog uputstva.

17. Potvrđeni loro akreditiv banka knjiži vanbilansno.

Naplata čekom

18. Naplatu iz inostranstva čekom plativim posle prezentacije, banka obrađuje na način iz tačke 7. ovog uputstva, a knjiženje vrši na teret računa 052 a u korist računa iz tačke 3. tog uputstva. Istovremeno s čekom, korisnik naplate obavezan je da banci dostavi i podatke za statistiku Narodne banke Srbije.

Otkupljeni ček banka šalje u inostranstvo, radi naplate, i tu promenu knjiži opštim deviznim nalogom (šifra osnova 115), na računu 052.

Obradu naplate iz inostranstva za ček banka vrši nalogom za naplatu (šifra osnova 515), a knjiženje na teret računa 050 a u korist računa 052.

Čekove koje posle prezentacije nije otkupila, banka šalje stranoj banci na inkaso. Posle prijema naplate inkaso čeka, banka vrši obradu naplate na način iz tačke 7. ovog uputstva.

Naplate ostvarene korišćenjem/zaduživanjem platnih kartica čiji su izdavaoci strana pravna lica

18a Obradu naplate iz inostranstva ostvarenu korišćenjem stranih platnih kartica u korist deviznih računa pravnih lica banka vrši nalogom za naplatu (slog – 60), sa odgovarajućom šifrom osnova naplate kad je korisnik naplate rezident, na teret računa 050 ili 5007 a u korist računa iz tačke 3. ovog uputstva, ili opštim deviznim nalogom (slog – 66), šifra osnova 501 ili 502, kad je korisnik uplate nerezident, u korist računa 5007.

Naplata u efektivnom stranom novcu

19. (brisana)

Naplate ostvarene kliringom u devizama

19a Obradu naplate iz inostranstva ostvarenu kliringom u devizama banka vrši nalogom za naplatu (slog – 60), sa odgovarajućom šifrom osnova naplate kada je korisnik naplate rezident, na teret računa 060 a u korist računa iz tačke 3. ovog uputstva, ili opštim deviznim nalogom (slog – 66), šifra osnova 501 ili 502 kada je korisnik uplate nerezident, u korist računa 5007.

Plaćanja prema inostranstvu

20. Plaćanja prema inostranstvu banka obavlja na osnovu naloga za plaćanje rezidenta (slog – 70).
21. Banka izvršava nalog za plaćanje u inostranstvo:

– koji sadrži elemente propisane ovim uputstvom;

– koji je potpisalo ovlašćeno lice nalogodavca i koji je nalogodavac overio pečatom, odnosno na kome postoji kvalifikovani elektronski potpis;

– za koji je banci obezbeđeno pokriće;

– uz koji su priloženi dokumenti kojima se dokazuje obaveza plaćanja prema inostranstvu i određuje osnov plaćanja na osnovu kojih se vrši plaćanje, u skladu s propisima.

Dokumenti iz stava 1. ove tačke mogu biti:

– kod tekućih poslova – jedinstvena carinska isprava, faktura, profaktura, ugovor, potvrda o reciprocitetu ili drugi dokument relevantan za identifikaciju obaveze;

– kod kapitalnih poslova – odluka ili rešenje nadležnog organa o konkretnom poslu, izvršno rešenje o nasleđivanju, ugovor sa stranim partnerom, kao i druga dokumentacija specifična za pojedinačni posao iz koje se može utvrditi da posao nije fiktivan ili simuliran.

Za autentičnost dokumentacije i istinitost posla iz ove tačke odgovara nalogodavac.

Ako je nalogodavac fizičko lice, obavezan je da postupa u skladu sa odredbama ove tačke, s tim što nalog iz te tačke, na zahtev ovog lica, popunjava banka a nalogodavac ga ne overava pečatom.

21a. Izuzetno od tačke 21. ovog uputstva, banka i nalogodavac mogu pismeno ugovoriti da nalogodavac nije obavezan da uz nalog za plaćanje priloži dokument kojim se dokazuju obaveza i osnov plaćanja, osim ako je drugim propisom predviđeno podnošenje određene dokumentacije, naročito po sledećim poslovima:

– prenosa deviza u inostranstvo u skladu s propisom kojim se uređuju uslovi za lične i fizičke prenose sredstava plaćanja u inostranstvo i iz inostranstva;

– prenosa deviza u skladu s propisom kojim se uređuje uslovi i način na koji rezidenti mogu držati devize na računu kod banke u inostranstvu;

– prenosa, odnosno plaćanja ili naplate potraživanja i dugovanja po realizovanom spoljnotrgovinskom prometu robe i usluga rezidenata koji se ne smatraju komercijalnim kreditima i zajmovima, u skladu sa zakonom kojim se uređuje devizno poslovanje;

– naplate i plaćanja i drugom nerezidentu a ne onom kome rezident duguje, odnosno od koga potražuje po tekućem i kapitalnom poslu, u skladu sa zakonom kojim se uređuje devizno poslovanje;

– po poslovima koji se, prema zakonu kojim se uređuje devizno poslovanje, mogu vršiti u devizama u Republici Srbiji;

– prenosa sredstava u inostranstvo s računa nerezidenta, kao i s računa rezidenta – ogranka stranog pravnog lica, u kom slučaju se prilaže dokaz o njihovim izmirenim poreskim obavezama u Republici Srbiji.

U slučaju zaključenja ugovora iz stava 1. ove tačke nalogodavac je obavezan da dokument iz tog stava čuva na način i u roku koji su propisani Odlukom.

22. Ako banka izvršava nalog po osnovu sudskog rešenja, plaćanje vrši po nalogu suda, odnosno na osnovu pravnosnažnog sudskog rešenja (banka u nalogu kao nalogodavca navodi matični broj pravnog lica i osnov plaćanja prema obavezi navedenoj u sudskom rešenju).
23. (brisana)
24. Banka vrši plaćanje po kreditnom poslu sa inostranstvom ako je nalogodavac o tom poslu prethodno izvestio Narodnu banku Srbije, a na osnovu sledećih dokumenata stavljenih banci na uvid:

1) KZ obrazaca za taj kreditni posao, koje je Narodna banka Srbije overila, za otplatu glavnice i kamate po:

– finansijskom i subordiniranom kreditu ili zajmu u devizama,

– kreditu ili zajmu u devizama koji od nerezidenta uzimaju rezidenti fizička lica i ogranci stranih pravnih lica,

– komercijalnom kreditu ili zajmu u devizama i dinarima za finansiranje odloženog plaćanja i plaćanja unapred robe i usluga u spoljnotrgovinskom prometu, a koji rezident uzima od nerezidenta,

– kreditu ili zajmu u dinarima koji međunarodne finansijske organizacije i razvojne banke ili finansijske institucije čiji su osnivači strane države odobre rezidentu;

2) KO obrazaca, koje je Narodna banka Srbije overila, za korišćenje finansijskog i subordiniranog kredita ili zajma u devizama koje rezident odobrava nerezidentu.

Pri otplati obaveza po kreditnim poslovima sa inostranstvom po kojima je Narodna banka Srbije agent, nalogodavac Narodnoj banci Srbije obezbeđuje pokriće najranije četiri, a najkasnije dva radna dana pre plaćanja inostranstvu.

Nalogodavac je obavezan da dokumente iz st. 1. i 2. ove tačke čuva za svoje potrebe i za potrebe nadležnih kontrolnih organa.

Banka može da izvrši plaćanje po kreditnim poslovima sa inostranstvom koji nisu navedeni u stavu 1. ove tačke i ako nalogodavac o tim poslovima nije prethodno izvestio Narodnu banku Srbije.

25. Ako iznos plaćanja u državu članicu Evropske unije ne prelazi 50.000 evra, banka je obavezna da, pre nego što primi nalog, pismeno ili elektronski obavesti nalogodavca:

– o tome koliko je vremena potrebno da sredstva budu na računu banke korisnika plaćanja, pri čemu mora biti jasno naveden početak tog perioda;

– o tome koliko je vremena (okvirno) potrebno da banka korisnika plaćanja odobri njegov račun;

– o načinu obračunavanja provizije i ostalih troškova koje plaća nalogodavac;

– o datumu s kojim će biti zadužen račun banke (datum valute);

– o postupku koji nalogodavac može preduzeti u slučaju eventualne žalbe, odnosno zahteva za naknadu štete;

– o primenjenim kursevima (u slučaju konverzije evra).

Banka je obavezna da po osnovu izvršenog plaćanja iz stava 1. ove tačke nalogodavcu dostavi sledeće podatke:

– referentni broj koji identifikuje transakciju (referenca);

– iznos plaćanja bez troškova;

– iznos provizije i ostalih troškova koji idu na teret nalogodavca;

– devizni kurs, u slučaju konverzije evra u drugu valutu;

– datum valute.

26. Banka izvršava nalog za plaćanje u roku propisanom tačkom 8. Odluke.

Plaćanje doznakom i inkasom dokumenata

27. Kad banka plaćanje prema inostranstvu vrši doznakom ili inkasom dokumenata – knjiži ga na teret računa iz tačke 3. ovog uputstva a u korist računa 050, 051 i 5007.

Ako je nalogodavac fizičko lice koje pokriće za plaćanje prema inostranstvu obezbeđuje uplatom efektivnog stranog novca – do izvršenja tog plaćanja banka ovo pokriće vodi na računu 500.

Plaćanje akreditivom

28. Banka otvara akreditiv na zahtev nalogodavca, a otvaranje knjiži vanbilansno.

Nalogodavac je obavezan da pokriće za plaćanje po akreditivu obezbedi najkasnije na dan plaćanja iz akreditiva, i to se pokriće knjiži opštim deviznim nalogom na teret računa iz tačke 3. ovog uputstva a u korist računa pokrića.

29. Ako banka obezbeđuje pokriće za konfirmaciju u inostranstvu, to pokriće knjiži opštim deviznim nalogom na teret računa 265 a u korist računa 050 ili 5007, navodeći šifru osnova 411.
30. Izvršeno plaćanje akreditivom knjiži se nalogom za plaćanje (instrument plaćanja 3) na teret računa pokrića a u korist računa 265, ili na teret računa pokrića a u korist računa 050 ili 5007, uz navođenje odgovarajuće šifre osnova.

Za vraćanje sredstava deponovanih po osnovu konfirmacije ili za neiskorišćeni deo akreditiva, odnosno za akreditiv koji nije korišćen – knjiženje se vrši opštim deviznim nalogom na teret računa 050 ili 5007 a u korist računa 265, uz navođenje šifre osnova 411, kao i na teret računa pokrića a u korist računa iz tačke 3. ovog uputstva.

Banka zatvaranje akreditiva knjiži vanbilansno.

Plaćanje čekom

31. Plaćanje prema inostranstvu čekom koji izda banka vrši se na osnovu naloga za plaćanje.

Banka pri izdavanju čeka knjiženje vrši na teret računa iz tačke 3. ovog uputstva a u korist računa 510.

Posle izvršenog plaćanja prema inostranstvu čekom, banka knjiženje vrši na teret računa 510 a u korist računa 050 ili 5007, navodeći odgovarajuću šifru osnova.

Plaćanja kliringom u devizama

31a Plaćanje kliringom u devizama prema inostranstvu banka obavlja na osnovu naloga za plaćanje rezidenta (slog – 70) navodeći šifru osnova plaćanja kada je nalogodavac rezident, uz sprovođenje postupka iz tač. od 21. do 26. ovog uputstva, a transfer po zahtevu nerezidenta izvršava se opštim deviznim nalogom (slog – 77), šifra osnova 101 ili 102.

Izvršeno plaćanje, odnosno transfer iz stava 1. ove tačke banka knjiži u korist računa 060 a na teret odgovarajućih računa iz tač. od 27. do 31a ovog uputstva.

Posebni poslovi

Kupoprodaja hartija od vrednosti preko kastodi banke, odnosno ovlašćenog društva

32. Za kupovinu hartija od vrednosti stranih izdavalaca, odnosno domaćih hartija od vrednosti koje glase na stranu valutu a izdaju se u inostranstvu, rezident daje nalog kastodi banci, odnosno ovlašćenom brokersko dilerskom društvu (pravnom licu ili banci) za trgovanje hartijama od vrednosti (u daljem tekstu: ovlašćeno društvo) i pokriće uplaćuje u korist posebnog namenskog računa kastodi banke, odnosno ovlašćenog društva za kupovinu hartija od vrednosti. Plaćanja preko kastodi banke, odnosno ovlašćenog društva vrše se nalogom za plaćanje (slog – 70), uz upisivanje naziva i matičnog broja kastodi banke, odnosno ovlašćenog društva, koji banka izvršava u skladu s tač. 20. i 21. ovog uputstva.
33. Kod trgovanja hartijama od vrednosti, rezident ne mora pre izvršenja plaćanja pribaviti dokumentaciju koja određuje osnov i dokazuje obavezu plaćanja, ali nalogodavac (kastodi banka, odnosno ovlašćeno društvo) mora u ime i za račun rezidenta pribaviti odgovarajuću dokumentaciju uz obavezu da ona bude dostavljena banci, odnosno rezidentu.
34. Za prodaju hartija od vrednosti domaćih izdavalaca, rezident nalog za prodaju daje kastodi banci, odnosno ovlašćenom društvu. Naplatu po osnovu prodaje ovih hartija od vrednosti banka obrađuje nalogom za naplatu (slog – 60), uz navođenje matičnog broja kastodi banke, odnosno ovlašćenog društva, u skladu s tač. 6. i 7. ovog uputstva.

Prenos sredstava međunarodnim uputnicama

34a. Rezident koji poslove u vezi s međunarodnom uputnicom obavlja na osnovu posebnog zakona kojim se uređuje njegova delatnost (u daljem tekstu: javni poštanski operator) – prenos sredstava u inostranstvo i iz inostranstva vrši preko banke s kojom ima zaključen ugovor.

Fizičko lice kome su u inostranstvu sredstva uplaćena međunarodnom uputnicom odlučuje da li će mu javni poštanski operator ta sredstva isplatiti u dinarima ili u efektivnom stranom novcu u valuti na koju ta uputnica glasi.

Sredstva koja se u inostranstvo prenose međunarodnom uputnicom mogu se uplaćivati u dinarima ili u efektivnom stranom novcu – do iznosa koji fizička lica mogu da iznose u inostranstvo u skladu s propisom kojim se uređuju uslovi za lične i fizičke prenose sredstava plaćanja u inostranstvo i iz inostranstva.

Za obavljanje platnog prometa sa inostranstvom putem međunarodne uputnice navodi se šifra osnova 271 – Međunarodna uputnica.

Službeno putovanje u inostranstvo

35. Naknade troškova za službeno putovanje u inostranstvu, odnosno za akontaciju i konačni obračun tog putovanja, nalogodavac rezident obračunava u devizama.

U slučaju isplate naknade, odnosno akontacije i konačnog obračuna troškova službenog putovanja u inostranstvu, nalogodavac rezident daje banci nalog za plaćanje (slog – 70), šifra osnova 340, i navodi ime i prezime lica koje službeno putuje u inostranstvo.

Isplata naknade iz stava 1. ove tačke može se vršiti:

– u devizama – s računa 098 (kad nalogodavac službenog putovanja i lice koje službeno putuje imaju račune u istoj banci), a s računa 050 – kad imaju račune u različitim bankama;

– u efektivnom stranom novcu – s računa 051;

– nostro čekom, stranim putničkim čekom, kao i po osnovu korišćenja platne biznis kartice.

Ako lice iz stava 2. ove tačke efektivni strani novac ne preuzima u banci, nalogodavac rezident u nalogu za plaćanje, u rubrici 9, navodi ime, prezime i broj lične karte lica koje će preuzeti taj novac.

Ako se na osnovu obračuna troškova iz stava 1. ove tačke utvrdi da je na ime službenog putovanja u inostranstvu isplaćeno manje sredstava, razlika do iznosa ovih troškova utvrđenih konačnim obračunom tog putovanja uplaćuje se na devizni račun rezidenta – fizičkog lica.

36. Ako se na osnovu obračuna putnih troškova utvrdi da je na ime službenog putovanja u inostranstvu isplaćeno više sredstava, utvrđeni višak sredstava vraća se nalogodavcu tog putovanja.

Kod davanja naloga iz stava 1. ove tačke (kad nalogodavac službenog putovanja u inostranstvu i lice koje službeno putuje imaju račune u istoj banci) – banka nalog za naplatu (slog – 60), šifra osnova 340, instrument plaćanja 2, izvršava s računa 098.

Ako lice koje je službeno putovalo u inostranstvo ima račun kod druge banke – ta banka sredstva prenosi opštim deviznim nalogom (slog – 77), šifra osnova 162, s računa 050, a banka nalogodavca ovog putovanja obavezna je da povraćaj deviza vrši nalogom za naplatu (slog – 60), šifra osnova 340, instrument plaćanja 2, na račun 050.

Povraćaj u efektivnom stranom novcu banka knjiži nalogom za naplatu (slog – 60), šifra osnova 340, instrument plaćanja 6, na računu 051.

Banka nalogodavca rezidenta dužna je da o transakcijama iz stava 3. ove tačke izveštava Narodnu banku Srbije u rokovima utvrđenim tačkom 51. stav 2. ovog uputstva

Prodaja stranih putničkih čekova

37. Prodaju stranog putničkog čeka banka knjiži na teret računa iz tačke 3. ovog uputstva a u korist računa 509. Kad banka prodati strani putnički ček plati stranoj banci, knjiženje vrši na teret računa 509 a u korist računa 050.

Garancijski poslovi koji se ne smatraju kreditnim poslom

37a Kod aktiviranja garancije, jemstva i drugih sredstava obezbeđenja pribavljenih od nerezidenata za poslove između dva rezidenta, banka naplatu iz inostranstva izvršava nalogom za naplatu (slog – 60), šifra osnova 525, a za namirenje naplaćene garancije, jemstva i drugih sredstava obezbeđenja koristi nalog za plaćanje (slog – 70), šifra osnova 125.

Kod aktiviranja garancije, jemstva i drugih sredstava obezbeđenja koje banka izdaje po poslovima između nerezidenata, banka plaćanje prema inostranstvu izvršava nalogom za plaćanje (slog 70), šifra osnova 345, a u slučaju namirenja plaćene garancije, jemstva i drugih sredstava obezbeđenja – naplatu iz inostranstva izvršava nalogom za naplatu (slog 60), šifra osnova 545.

Kod aktiviranja garancije, jemstva i drugih sredstava obezbeđenja koje su izdali rezidenti ili su pribavljeni od nerezidenta, a za poslove između rezidenata i nerezidenata, pri izvršenju naloga za plaćanje i naplatu banka navodi odgovarajuću šifru osnova transakcije osnovnog posla iz Priloga 2.

Plaćanja, naplaćivanja, uplate i isplate u efektivnom stranom novcu

37b Plaćanja, naplaćivanja, uplate i isplate u efektivnom stranom novcu koji se vrše u skladu sa odlukom Narodne banke Srbije kojom su uređuju slučajevi i uslovi plaćanja, naplaćivanja, uplata i isplata u efektivnom stranom novcu, banka vrši istog dana kad primi efektivni strani novac – nalogom za naplatu (slog – 60) ili nalogom za plaćanje (slog – 70) koji sadrži elemente propisane ovim uputstvom i uz zaduženje ili odobrenje računa 051, na način predviđen tač. 11, 12, 13, 21. i 21a tog uputstva.

Za plaćanja, naplaćivanja, uplate i isplate u efektivnom stranom novcu koji se vrše između rezidenata – banka u opštem deviznom nalogu navodi šifru osnova transakcije 808.

Za plaćanja, naplaćivanja, uplate i isplate u efektivnom stranom novcu koji se vrše između rezidenata i nerezidenta – banka u nalogu za naplatu, odnosno plaćanje navodi šifru osnova transakcije iz Priloga 2.

Storno naplate i plaćanja

38. Naplata iz inostranstva koja je uplaćena kao povraćaj izvršenog plaćanja u inostranstvo obrađuje se nalogom za naplatu (slog – 60), instrument plaćanja 2, pri čemu se navodi šifra osnova plaćanja i odobrava račun rezidenta koji je izvršio to plaćanje, uz odgovarajući dokument kojim se utvrđuje obaveza i razlog vraćanja sredstava.

Plaćanje u inostranstvo u vezi s povraćajem naplate iz inostranstva obrađuje se nalogom za plaćanje (slog – 70), instrument plaćanja 2, i pri tom se navodi šifra osnova naplate. Sredstva se u ovom slučaju vraćaju nerezidentu koji je izvršio plaćanje rezidentu – do onog iznosa i u onoj valuti, kao i onom stranom nalogodavcu koji je naveden u prvobitnom platnom nalogu, uz odgovarajući dokument kojim se utvrđuju obaveza i razlog vraćanja sredstava u inostranstvo.

39. Storno naplate i plaćanja kao otklanjanje greške u transakciji vrši se crvenim stornom (iznos s negativnim predznakom).

39a Ako rezident korisnik naplate, odnosno nalogodavac plaćanja utvrdi grešku koja se odnosi na obavezne elemente naloga platnog prometa sa inostranstvom, banka je dužna da u roku od godinu dana od datuma transakcije, uz pismeno obrazloženje rezidenta i uz potrebnu dokumentaciju ako je propisana kao uslov izvršenja naplata, odnosno plaćanja, izvrši crveni storno pogrešnog naloga i ispostavi nov ispravan nalog.

Platne kartice

40. Banka naplatu po korišćenju platnih kartica knjiži nalogom za naplatu (šifra osnova 532). Posle izvršene naplate, banka knjiženje vrši na teret računa 050 a u korist računa 500.

Banka plaćanje prema inostranstvu po osnovu platnih kartica knjiži nalogom za plaćanje (slog – 70), šifra osnova 132, na teret računa 500 a u korist računa 050.

Knjiženja iz st. 1. i 2. ove tačke vrši banka koja je zastupnik platne kartice, osim transakcija naplate iz tačke 18a. ovog uputstva.

41. Banka zastupnik platne kartice obavezna je da, do 10. u mesecu za prethodni mesec, Narodnoj banci Srbije dostavi:

– za pravna i fizička lica – podatke o ukupnoj mesečnoj potrošnji u inostranim mrežama (izraženo u evrima);

– za kartice stranih izdavalaca u prodajnoj mreži banke – podatke o ukupnoj mesečnoj potrošnji (izraženo u dinarima);

– za fizička lica – podatke o ukupnom mesečnom prenosu sredstava iskazanih u evrima s računa platne kartice izdate u inostranstvu nerezidenta – fizičkog lica na račun platne kartice rezidenata, prema zemlji pošiljaoca;

– za pravna i fizička lica – podatke o ukupnoj mesečnoj potrošnji, izražene u evrima, za obavljeno internet trgovanje sa inostranstvom preko domaćih platnih kartica prema zemlji banke prihvatioca platne kartice;

– za pravna i fizička lica – podatke o ukupnoj mesečnoj potrošnji, izražene u evrima, za obavljeno internet trgovanje u zemlji preko platnih kartica izdatih u inostranstvu prema zemlji izdavaoca platne kartice;

– za pravna i fizička lica – podatke o ukupnoj mesečnoj potrošnji, izražene u evrima, po osnovu elektronske kupoprodaje robe i usluga preko stranih institucija elektronskog novca.

III NAPLATE, PLAĆANJA I PRENOSI U REPUBLICI SRBIJI PREKO DEVIZNIH RAČUNA NEREZIDENATA

Naplate

42. Banka, na zahtev nerezidenta, na teret računa nerezidenta 5007, a po osnovu tekućih i kapitalnih poslova, plaćanje rezidentu korisniku naplate vrši nalogom za naplatu (slog – 60), uz odgovarajuću šifru osnova naplate, u korist računa iz tačke 3. ovog uputstva.

Kad je banka naplate istovremeno i banka isplate (u slučaju da nerezident i rezident korisnik naplate imaju devizne račune u istoj domaćoj banci), banka, na zahtev nerezidenta, plaćanje vrši na teret računa nerezidenta 5007 a u korist računa iz tačke 3. ovog uputstva, nalogom za naplatu (slog – 60), uz primenu odgovarajuće šifre osnova naplate.

Kad banka naplate nije istovremeno i banka isplate (u slučaju da nerezident i rezident korisnik naplate imaju devizne račune u različitim domaćim bankama), banka naplate je dužna da, najkasnije narednog radnog dana od dana prijema pokrića, izvesti banku isplate o primljenoj naplati, da sredstva prenese na tu banku i knjiženje izvrši opštim deviznim nalogom (slog – 77), šifra osnova 101, odnosno 102, na teret računa 5007 a u korist računa 050.

Banka isplate, posle prijema sredstava, knjiženje vrši nalogom za naplatu (slog – 60), uz odgovarajuću šifru osnova naplate, na teret računa 050 a u korist računa rezidenta iz tačke 3. ovog uputstva.

U slučaju prenosa s deviznog računa nerezidenta jedne banke na devizni račun nerezidenta druge banke, knjiženje se vrši opštim deviznim nalogom (slog – 77), uz navođenje šifre osnova 103, na teret računa 5007 a u korist računa 050. Banka isplate, posle prijema sredstava, knjiženje vrši opštim deviznim nalogom (slog – 66), šifra osnova 503, na teret računa 050 a u korist računa 5007.