Poreski tretman usluga prevoza dobara povezanih sa izvozom

PDV na usluge prevoza robe iz Srbije ka inostranstvu je važan deo međunarodne trgovine. Kada je u pitanju prevoz robe koji se vrši u okviru izvoza, postoje posebna poreska pravila koja se odnose na PDV (porez na dodatu vrednost). Važno je razumeti kako funkcionišu ova pravila kako bi prevoznici i privrednici mogli da ostvare poreske olakšice i izbegnu nepotrebne troškove.

Koji je osnov za poreske olakšice?

Prema Zakonu o porezu na dodatu vrednost (PDV), kada preduzetnik u Srbiji pruža uslugu prevoza robe koja je povezana sa izvozom, postoji mogućnost oslobađanja od PDV-a. Ova olakšica omogućava da se PDV ne plati na usluge prevoza, ali pod određenim uslovima. Da bi se ostvarilo ovo pravo, potrebno je posedovati određenu dokumentaciju, kao što su:

Račun za pruženu uslugu prevoza
Carinsku deklaraciju koja potvrđuje izvoz.

Kada je usluga prevoza oslobođena PDV-a?

Usluga prevoza može biti oslobođena PDV-a ako se radi o prevozu robe u vezi sa izvozom. Ovo znači da se roba prevozi iz Srbije ka destinaciji u inostranstvu. Važno je da firma koja pruža uslugu prevoza ispunjava uslove propisane zakonom, kao i da poseduje svu potrebnu dokumentaciju koja dokazuje da je roba izvezena.

Prema pravilima, ako je prevoz u vezi sa izvozom, a firma ima sve potrebne dokaze (račun i carinsku dokumentaciju), ne mora se plaćati PDV na te usluge. Ovo značajno smanjuje troškove izvoznicima i prevoznicima.

Kada se PDV plaća na usluge prevoza?

U slučajevima kada se roba prevozi unutar Srbije, čak i ako je povezano sa izvozom, na tu uslugu se može obračunati PDV po standardnoj stopi od 20%. Ipak, ovo se odnosi samo na prevoz koji se vrši između mesta unutar Srbije, a ne direktno ka inostranstvu.

Na primer, ako prevoznik prenosi robu od jedne tačke u Srbiji do mesta gde će roba biti preuzeta za dalji prevoz u inostranstvo, PDV od 20% se primenjuje na tu uslugu. Međutim, kada roba napusti Srbiju, usluge prevoza vezane za taj deo puta mogu biti oslobođene od PDV-a, pod uslovom da se dostave odgovarajući dokazi.

Šta je potrebno za ostvarivanje poreskih olakšica?

Da bi prevoznik ostvario pravo na oslobođenje od PDV-a, mora posedovati sledeće dokumente:

Račun za prevoznu uslugu – mora biti izdat u skladu sa Zakonom o PDV-u.
Carinsku deklaraciju – koja dokazuje da je roba u tranzitu ili da je izvezena.

Ove dokumente je neophodno sačuvati i predati nadležnim organima kako bi se dokazala osnovanost zahteva za poresko oslobođenje. Bez ovih dokumenata, prevoznik ne može ostvariti pravo na oslobođenje od PDV-a.

Zaključak

Prevoznici koji učestvuju u izvozu robe iz Srbije imaju mogućnost da ostvare oslobođenje od PDV-a na usluge prevoza. Međutim, za to je potrebno ispuniti određene zakonske uslove i pribaviti odgovarajuću dokumentaciju. Pravilno vođenje računa o ovim detaljima omogućava značajne uštede u poslovanju i smanjenje troškova izvoza.

Uvek je preporučljivo konsultovati se sa poreskim stručnjacima kako bi se osigurala tačna primena zakona i ostvarile sve dostupne olakšice.

Prilog: Mišljenje Ministarstva finansija:

Obveznik PDV koji pruža uslugu prevoza dobara povezanu sa izvozom dobara, od mesta utovara do mesta pretovara koja se nalaze na teritoriji Republike Srbije, poreskom obvezniku sa sedištem u Republici Srbiji, može da ostvari poresko oslobođenje sa pravom na odbitak prethodnog poreza ako poseduje: račun ili drugi dokument koji služi kao račun i carinsku deklaraciju za postupak tranzita

„Kada se usluga prevoza dobara pruža poreskom obvezniku iz člana 12. Zakona o porezu na dodatu vrednost („Sl. glasnik RS“, br. 84/2004, 86/2004 – ispr., 61/2005, 61/2007, 93/2012, 108/2013, 6/2014 – usklađeni din. izn., 68/2014 – dr. zakon, 142/2014, 5/2015 – usklađeni din. izn., 83/2015, 5/2016 – usklađeni din. izn., 108/2016, 7/2017 – usklađeni din. izn., 113/2017 i 13/2018 – usklađeni din. izn. – dalje: Zakon), mestom prometa usluga, u skladu sa članom 12. stav 4. Zakona, smatra se mesto u kojem primalac usluga ima sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga vrši stalnoj poslovnoj jedinici koja se ne nalazi u mestu u kojem primalac usluga ima sedište, odnosno mesto u kojem primalac usluga ima prebivalište ili boravište.

Saglasno navedenom, kada obveznik PDV pruža uslugu prevoza dobara poreskom obvezniku iz člana 12. stav 4. Zakona sa sedištem u Republici Srbiji, mesto prometa tih usluga je u Republici Srbiji. Na promet predmetnih usluga PDV se obračunava po poreskoj stopi od 20% i plaća u skladu sa Zakonom, osim u slučaju kada je za njihov promet Zakonom propisano poresko oslobođenje. Naime, kada obveznik PDV pruža usluge prevoza dobara povezane sa izvozom dobara poreskom obvezniku sa sedištem u Republici Srbiji, pri čemu se licem koje vrši usluge prevoza dobara smatra lice koje faktički vrši prevoz dobara, odnosno svako drugo lice koje se obavezalo da će izvršiti prevoz dobara, obveznik PDV – pružalac usluge prevoza može da ostvari poresko oslobođenje sa pravom na odbitak prethodnog poreza ako poseduje dokaze propisane Pravilnikom o načinu i postupku ostvarivanja poreskih oslobođenja kod PDV sa pravom na odbitak prethodnog poreza („Sl. glasnik RS“, br. 120/2012, 40/2015, 82/2015, 86/2015, 11/2016 i 21/2017 – dalje: Pravilnik o poreskim oslobođenjima). S tim u vezi, obveznik PDV koji pruža uslugu prevoza dobara povezanu sa izvozom dobara, od mesta utovara do mesta pretovara koja se nalaze na teritoriji Republike Srbije, poreskom obvezniku sa sedištem u Republici Srbiji, može da ostvari poresko oslobođenje sa pravom na odbitak prethodnog poreza ako poseduje: račun ili drugi dokument koji služi kao račun, izdat u skladu sa Zakonom, i carinsku deklaraciju za postupak tranzita.

Pored toga, a u cilju dobijanja odgovora na vaša pitanja koja se odnose na carinsku deklaraciju za postupak tranzita, obaveštavamo vas da smo fotokopiju vašeg zahteva dostavili Sektoru za carinski sistem i politiku na dalju nadležnost i postupanje, s obzirom da je reč o materiji iz nadležnosti tog sektora.

* * *

Odredbama člana 3. Zakona propisano je, da su predmet oporezivanja PDV isporuka dobara i pružanje usluga koje poreski obveznik izvrši u Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku.

Promet usluga, u smislu ovog zakona, a u skladu sa odredbom člana 5. stav 1. Zakona, su svi poslovi i radnje u okviru obavljanja delatnosti koji nisu promet dobara iz člana 4. ovog zakona.

Prema odredbi člana 10. stav 1. tačka 1) Zakona, poreski dužnik, u smislu ovog zakona, je obveznik koji vrši oporezivi promet dobara i usluga, osim kada obavezu plaćanja PDV u skladu sa ovim članom ima drugo lice.

Odredbom člana 12. stav 1. Zakona propisano je da se ovim članom određuje poreski obveznik isključivo za svrhu primene pravila koja se odnose na određivanje mesta prometa usluga.

Prema odredbama stava 2. člana 12. Zakona, kada uslugu pruža lice koje je obveznik PDV u skladu sa ovim zakonom, poreskim obveznikom kojem se pruža usluga smatra se:

1) svako lice koje obavlja delatnost kao trajnu aktivnost bez obzira na cilj obavljanja te delatnosti;

2) pravna lica, državni organi, organi teritorijalne autonomije i lokalne samouprave sa sedištem u Republici;

3) strana pravna lica, državni organi, organi teritorijalne autonomije i lokalne samouprave, registrovani za plaćanje poreza na potrošnju u državi u kojoj imaju sedište.

Ako se promet usluga vrši poreskom obvezniku, mestom prometa usluga smatra se mesto u kojem primalac usluga ima sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga vrši stalnoj poslovnoj jedinici koja se ne nalazi u mestu u kojem primalac usluga ima sedište, odnosno mesto u kojem primalac usluga ima prebivalište ili boravište (član 12. stav 4. Zakona).

Saglasno odredbi člana 23. stav 1. Zakona, opšta stopa PDV za oporezivi promet dobara i usluga ili uvoz dobara iznosi 20%.

Odredbom člana 24. stav 1. tačka 8) Zakona propisano je poresko oslobođenje sa pravom na odbitak prethodnog poreza, tj. da se PDV ne plaća na prevozne i ostale usluge u vezi sa izvozom, tranzitom ili privremenim uvozom dobara, osim usluga koje su oslobođene od PDV bez prava na poreski odbitak u skladu sa ovim zakonom.

Prema odredbi člana 14. stav 1. Pravilnika o poreskim oslobođenjima, poresko oslobođenje iz člana 24. stav 1. tačka 8) Zakona, za prevozne usluge koje su u vezi sa izvozom dobara, obveznik može da ostvari ako poseduje:

1) dokument o izvršenoj usluzi prevoza (CMR, CIM, manifest i dr.);

2) račun ili drugi dokument koji služi kao račun, izdat u skladu sa Zakonom.

Izuzetno od stava 1. ovog člana, a u skladu sa stavom 3. istog člana Pravilnika o poreskim oslobođenjima, poresko oslobođenje iz člana 24. stav 1. tačka 8) Zakona, za prevozne usluge koje su u vezi sa izvozom dobara, od mesta utovara do mesta pretovara koja se nalaze na teritoriji Republike Srbije, obveznik može da ostvari ako poseduje:

1) račun ili drugi dokument koji služi kao račun, izdat u skladu sa Zakonom;

2) carinsku deklaraciju za postupak tranzita.

Uslugom prevoza koja je u vezi sa izvozom dobara iz člana 24. stav 1. tačka 8) Zakona, a koja se pruža poreskom obvezniku u smislu člana 12. Zakona, smatra se usluga prevoza dobara od mesta utovara u Republici Srbiji do odredišta van Republike Srbije, pri čemu se u računu koji se izdaje za predmetnu uslugu iskazuje podatak o ukupnom iznosu naknade za tu uslugu (član 14. stav 4. tačka 1) i stav 5. Pravilnika o poreskim oslobođenjima).

Ako je naknada, odnosno deo naknade naplaćen pre izvršenog prometa prevoznih usluga koje su u vezi sa izvozom dobara, obveznik može da ostvari poresko oslobođenje ako poseduje račun o avansnom plaćanju, izdat u skladu sa Zakonom (član 14. stav 6. Pravilnika o poreskim oslobođenjima).“

(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 011-00-00279/2017-04 od 14.2.2018. godine)